Waarom is het zo moeilijk om je duurzaam te gedragen?

Je neemt het je voor, maar blijft toch nog even langer douchen. En omdat het regent met de auto naar je werk, de verwarming lekker hoog en toch dat stukje vlees. Stiekem weet je wel dat het niet goed is voor onze aarde. Maar waarom doe je het dan toch? Ik vond de antwoorden in het boek ‘MISMATCH’ van Ronald Giphart en Mark van Vugt.

Onze hersenen
Dat wij het zo moeilijk vinden om ons duurzaam te gedragen komt door een mismatch. Een mismatch tussen onze hersenen en de tijd waarin we leven. Eigenlijk is ons brein nog gericht op de prehistorie. De periode waarin de mens nog een echte verzamelaar was. Onze leefomgeving is inmiddels heel erg veranderd. We leven nu in een periode van overvloed. Ons brein is hier nog niet op aangepast en dit zorgt voor een ecologisch horror scenario.

Mismatch 1
Ons primitieve brein is vooral gericht op ons eigen welzijn en op dat van onze familie. Dat wij vooral aan onszelf denken wordt duidelijk uit het verhaal van de tragedie van de meent. Een meent is een gemeenschappelijk stuk weidegrond waar meerdere boeren melkkoeien op hebben lopen. Alle boeren willen zo veel mogelijk geld verdienen. Het toevoegen van meer melkkoeien aan zijn eigen kudde levert de individuele boer dan ook meer inkomsten op. Als er te veel koeien over de meent lopen, dan raakt deze over begraasd en zal er uiteindelijk geen eten meer beschikbaar zijn. Wat een nadeel oplevert voor álle boeren.
Deze ‘tragedie van de meent’ zien we tegenwoordig op veel verschillende plekken terugkomen; overbevolking, overbeviste zeeën, milieuvervuiling en ons consumeergedrag (meer, meer, meer)

Mismatch 2
Evolutionair gezien zou het verstandig zijn als we beter om zouden gaan met de aarde, zodat deze nu en in de toekomst een fijne plek is/blijft om te leven. Maar voor het grootste deel van de geschiedenis van de mens waren de overlevingskansen groter als we alleen maar naar het hier en nu keken. Met als gevolg dat wij het moeilijk vinden om in de lange termijn te denken. Terwijl we dat juist nodig hebben willen we de planeet leefbaar houden met zoveel mensen op aarde.

Mismatch 3
Wij mensen zijn gevoelig voor status. Status werd in de oertijd namelijk gelinkt aan allerlei evolutionaire voordelen, iets wat jij jouw kinderen graag zou willen meegeven. Onze gevoeligheid voor status zorgt er in de huidige maatschappij helaas voor dat we altijd meer en het nieuwste van het nieuwste willen hebben.  We willen met behulp van spullen laten zien hoe goed wij zijn.

Mismatch 4
Kopieer gedrag, in de prehistorie was dit kuddegedrag een slimme keuze, de groep kon namelijk bescherming bieden. Helaas leidt dit er ook toe dat als wij anderen mensen iets zien doen wij denken dat we dit zelf ook gewoon kunnen doen. Zoals bijvoorbeeld afval op straat gooien, nieuwe kleren blijven kopen, de hele tuin bestraten, etc. We denken niet logisch na we doen gewoon wat de rest doet.

Mismatch 5
Ons brein heeft alleen aandacht voor directe zintuigelijke ervaringen.  Dit betekent helaas dat wij informatie die we niet direct zien, horen of ruiken negeren. Krantenartikelen over gekapte stukken regenwoud en het smelten van de ijskappen raken ons niet hard genoeg. Er wordt geen gevaar ervaren, omdat ons leven nog prima is.

Kortom, de eigenschappen van ons oerbrein, de eigenschappen die onze voorouders hielpen te overleven op de savanne, maken het ons juist nu heel erg moeilijk. Maar ik hoop dat je, door meer inzicht te hebben in de mismatches, beter kan omgaan met de mismatches. En het eenvoudiger wordt om je duurzamer te gedragen.

Ik heb in deze blog maar een klein stukje van het boek besproken. Wil je meer weten over de mistmatch tussen onze hersenen en de tijd waarin we leven? Lees dan zeker het boek Mismatch.

 

2 reacties

Laat een antwoord achter aan Sara Reijnders Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

%d bloggers liken dit: