Wij kunnen de bijen helpen! Doe je mee?

Je hebt het vast al eerder gehoord. Het gaat slecht met de bij. Al meer dan 40% van de bijensoorten wordt op dit moment met uitsterven bedreigd. Dit is zorgwekkend, want de bijen vormen een onmisbare schakel in de natuur en in onze voedselproductie. Bijen zijn namelijk verantwoordelijk voor bijna 90% van de bloeiende plantensoorten en voor meer dan 75% van onze belangrijkste, en ook hele lekkere, gewassen: chocolade, heel veel fruit soorten en bijvoorbeeld noten. En zelf zijn ze ook weer een lekker hapje voor andere dieren. Dit heeft te maken met het verdwijnen van voedsel voor de bijen.
Gelukkig kunnen wij de bij helpen! Door van jouw (gevel)tuin, balkon of groenstrook in de buurt een klein bijenparadijsje te maken.

358 soorten bijen
Eerst een kleine introductie over de soorten bijen in Nederland. Wij hebben namelijk wel 358 soorten bijen in Nederland. De honingbij is er daar slechts één van, verder zijn er wilde bijen (hommels zijn ook wilde bijen). Honingbijen leven in bijenkorven of bijenkasten en komen voor in volken. De meeste wilde bijen leven solitair, nestelen in de grond of in holle stengels.

Afwezigheid van voedsel
Doordat wij Nederland steeds voller aan het bouwen zijn, tuinen vol met tegels hebben en van onze landbouw een monocultuur hebben gemaakt, is er steeds minder ruimte voor bloeiende planten. Terwijl de bijen juist die bloeiende planten nodig hebben voor het verzamelen van hun voedsel. Wij hebben van het stedelijk gebied maar ook het platteland een soort woestijn gemaakt voor de bij. En ook in groene tuinen kan er weinig voedsel te vinden zijn. Niet alle bloeiende planten zijn namelijk interessant voor bijen.

De bij helpen met inheemse planten
Het is helaas niet zo dat alle bloeiende planten een goede voedselbron zijn voor de bij. Het zijn vooral de inheemse bloeiende planten. Inheemse planten zijn planten die van nature voorkomen in het gebied.

Daarnaast is het belangrijk dat je kiest voor planten die op verschillende momenten in het jaar bloeien, zodat de bijen het hele bijenseizoen (van maart tot en met september) voedsel kunnen vinden. Dit betekent dus een bloeispreiding van het vroege voorjaar tot het najaar. Hiervoor is een grote variatie aan planten nodig. Hier onder een aantal planten waarmee jij de bij kan helpen in jou (gevel)tuin of op je balkon.

Voorjaar o.a. Wilg, Meidoorn, Sleedoorn, Gele kornoelje, Appel, Kers, Blauwe druifjes, Krokusjes, Ooievaarsbek, Dovenetel, Smeerwortel, Paardenbloem, Hondsdraf,

Zomer o.a. Lijsterbes, Braam, Vingerhoedskruid, Stokroos, Smeerwortel, IJzerhard, Jacobskruid, Venkel, Dovenetel, Rozemarijn, Tijm, Koninginnekruid, Paardenbloem, Madeliefje, Sint-Janskruid, Kruipend zenegroen, Pimpernel

Einde zomer/ begin herfst o.a. Klimop, Boerenwormkruid, Hemelsleutel, Duizendknoop, Dropplant, Dovenetel, Jacobskruid, Koninginnekruid Paardenbloem, Madeliefje, Sint-Janskruid, Pimpernel

(On)kruid voor de bij
Het is je misschien al opgevallen. In de lijstjes hierboven staan ook soorten die bekend staan als ‘onkruid’. Veel soorten die de naam onkruid hebben gekregen zijn van grote waarde voor bijen en andere insecten. Zelf zie ik deze planten dan ook niet als onkruid en vind ze juist heel mooi!

Bijenhotel of rommelige hoekjes
Wilde bijen nestelen in de grond, rommelige hoekjes of in holle stengels. De plekken waar wilde bijen kunnen nestelen komen steeds minder voor. Maar door een rommelig hoekje in de tuin, door bloemenstengels niet meteen te verwijderen als de plant is uitgebloeid of door een bijenhotel op te hangen (kan ook op het balkon) kunnen de we de wilde bij toch aan een nestelplekje helpen!  Voor de bijen die in de grond nestelen zijn zonnige, niet vol begroeide plekjes favoriet.

Gif mijden
Zowel voor honingbijen als voor wilde bijen maar ook voor andere dieren is gif schadelijk en past dus niet in het plaatje van een tuin als bijenparadijs. Zoek i.p.v. gif eens naar natuurlijke manieren van bestrijden. Heb je bijvoorbeeld last van luizen? Lok dan het lieveheersbeestje, deze is dol op luizen!

Planten uit het tuincentrum
In 2014 publiceerde Greenpeace een alarmerend rapport. Hierin werd aangegeven dat veel van de planten en bloembollen die in tuincentra te koop zijn zeer giftig zijn voor bijen. De planten zitten vaak vol met bestrijdingsmiddelen die (zeer) schadelijk zijn voor bijen. Greenpeace heeft 69 monsters van sierplanten laten testen op zo’n 400 soorten bestrijdingsmiddelen. Het resultaat, slechts één monster bevatte géén giftige stoffen. Dat het zo erg was had ik niet verwacht…

Na de publicatie van het alarmerende rapport van Greenpeace lijkt er actie ondernomen. Het aantal middelen waar Greenpeace actie over voerde lijkt gedaald maar tegelijkertijd zijn andere giftige stoffen weer toegenomen. We zijn er dus nog niet. De resultaten van het vervolg onderzoek zijn nog altijd verontrustend. In mei 2017 sprak Groenlicht (televisie programma van NPO) hierover met Greenpeace en de Tuinbranche.

Soms verkopen winkels bloemenmengsels voor bijen, maar zonder het biologisch keurmerk. Hierbij vraag ik mij dan af of dit wel echt geschikt is voor bijen…

Planten zonder gif?
Wil je er zeker van zijn dat jij een plant koopt die niet onder gedompeld is in het gif? Dan moet je voor onbespoten planten gaan. Hier heb ik een overzichtje van telers die geen chemische middelen gebruiken voor het kweken van de planten, bollen en zaden:

Weet jij nog een andere aanbieder van biologische planten? Ik hoor het graag, samen kunnen we dit lijstje completer maken!

Bekijk ook: Gif op je tuinplanten

Gemeente vragen om minder vaak te maaien
Steeds meer gemeenten worden zich bewust van het feit dat veelvuldig maaien niet goed is voor de bij. Daarom maaien ze sommige stukken groen slechts 1 of 2x per jaar, i.p.v. iedere week in de zomer. Dit is fantastisch voor de bij en andere dieren.
Maait jouw gemeente nog wel te vaak? Laat hen weten wat hier de nadelen van zijn, misschien dat zij hun maaibeleid dan gaan aanpassen.

Binnenkort komt er een blog over hoe we de bij in de keuken kunnen helpen.

Bekijk ook ‘Lekker laten staan die paardenbloem‘ en ‘Bloembollen voor vlinders en bijen’ en ‘Gif op je tuinplanten’

2 reacties

Laat een antwoord achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

%d bloggers liken dit: